1- مقدمه
داشتن حدود 3000 کیلومتر مرز آبی در شمال و جنوب، کشور ایران را در یک موقعیت جغرافیایی استراتژیک قرار داده است، بطوریکه جایگاه ممتازی در حمل و نقل بینالمللی و مجاورت با بنادر مهم و پر رفت و آمد جهان را برای کشور ما به همراه داشته است. این پتانسیل میتواند در تولید ناخالص ملی و درآمدهای کشور تأثیر بسزایی داشته و زمینههای فعالیت و موفقیتهای بزرگی را برای یک صنعت عظیم دریایی که متضمن اشتغال زایی، محرومیتزدایی، رشد اقتصادی، ارتقاء بهرهوری و فنآوری باشد، فراهم آورد.
امروزه کشتی ها بزرگتر شده و تردد در بنادر روز به روز فزونی یافته، ترکیب کالای که حمل میشوند از تنوعبیشتری برخوردار گردیده است. همزمان با ساخت کشتی های بزرگتر، وسایل حمل و نقل بیشتری به پایانه ها میپیوندند و زمان ورود کشتی ها به بنادر بطور قابل ملاحظهای همزمان میگردد. نقش خدمات حمل و نقل دریایی به عنوان یک تسهیل کننده عمده تجارت جهانی از دیدگاه اقتصاد ملی از اهمیت بالایی برخوردار گردیده است و از نقطه نظر جهانی شدنبنادری که خود را با این تغییرات تقاضا از لحاظ زیرساخت ها و خدمات بندری مطابقت ندهند، رقابت پذیری خودرا در توان عملیاتی جابجایی کالا از دست خواهند داد.
ذخیره سازی موقت کانتینرها در بنادر تجاری، یکی از گام های اساسی در فرآیند حمل و نقل دریایی است که دارای دو بخش عمده شامل حمل بار از شناور به محل ذخیره سازی و برعکس میباشد که در اصطلاح به آن عملیاتورود و خروج کانتینر گفته میشود. اما میزان ورود و خروج کالا در بنادر همیشه در توازن قرار نمیگیرد و مشکلاتی در پایانه ها بوجود میآید که باعث از بین رفتن این توازن میشود و انبار شدن حجم عظیمی از کالاها در بنادر را به دنبال دارد که در اصطلاح به آن رسوب کالا گفته میشود.
همواره یکی از مشکلات مهم در بنادر ایران وجود حجم عظیمی از کالا و کانتینر در انبارهای بنادر به صورت متراکم و رسوب شده است که این امر علاوه بر کاهش میزان عملکرد بنادر میتواند با هزینه های اقتصادی زیادی را به اقتصاد ملی کشور وارد نماید.